Nhà tạo lập thị trường và những quy định pháp luật cần biết

Nhà tạo lập thị trường và những quy định pháp luật cần biết

Ngày 30/6/2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định 95/2018/NĐ-CP quy định về phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yếu và giao dịch công cụ nợ của chính phủ trên thị trường chứng khoán.

Theo đó, Nghị định 95 đưa ra một số quy định về nhà tạo lập thị trường như sau:

Điều kiện đăng ký nhà tạo lập thị trường

Là ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam;

Có vốn chủ sở hữu thực có trên báo cáo tài chính được kiểm toán của ba năm liền kề trước năm đăng ký làm nhà tạo lập thị trường không thấp hơn mức vốn điều lệ tối thiểu theo quy định của pháp luật liên quan;

Có thời gian hoạt động tối thiểu là 03 năm. Trường hợp tổ chức nhận sáp nhập hoặc hình thành sau chia, tách, hợp nhất thì thời gian hoạt động được tính cả thời gian trước khi chia, tách, sáp nhập hoặc hợp nhất;

Tham gia mua công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường sơ cấp và giao dịch trên thị trường thứ cấp với khối lượng tối thiểu do Bộ Tài chính quy định trong từng thời kỳ.

Hồ sơ đăng ký mới trở thành nhà tạo lập thị trường

Đơn đề nghị trở thành nhà tạo lập thị trường (theo Mẫu số 01 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 95/2018/NĐ-CP);

Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh;

Báo cáo tài chính đã được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập hoạt động hợp pháp tại Việt Nam của 03 năm liền kề trước năm đăng ký trở thành nhà tạo lập thị trường;

Báo cáo về tình hình tham gia thị trường sơ cấp và thứ cấp (theo Mẫu số 02 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 95).

Quy trình, thủ tục công nhận mới nhà tạo lập thị trường

Từ ngày 01 đến ngày 10/11 hàng năm, các tổ chức đủ điều kiện có nhu cầu trở thành nhà tạo lập thị trường gửi 01 bộ hồ sơ theo quy định đến Bộ Tài chính;

Trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, Bộ Tài chính kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ và thông báo bằng văn bản về việc bổ sung hồ sơ (nếu có).

Sau khi nhận được đầy đủ hồ sơ,  Bộ Tài chính lựa chọn và công bố nhà tạo lập thị trường trước ngày 31 tháng 12 hàng năm. Trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện, Bộ Tài chính có văn bản thông báo và nêu rõ lý do.

Điều kiện duy trì nhà tạo lập thị trường:

Đáp ứng được các điều kiện luật định;

Thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của nhà tạo lập thị trường quy định tại khoản 2 Điều 27 của Nghị định 95/2018/NĐ-CP.

Quy trình đánh giá duy trì tư cách nhà tạo lập thị trường

Từ ngày 01 đến ngày 10/11 hàng năm, nhà tạo lập thị trường gửi Bộ Tài chính báo cáo về kết quả tham gia thị trường trong kỳ đánh giá từ ngày 01/11 năm liền kề đến ngày 31/10 năm hiện hành theo Mẫu số 03 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 95/2018/NĐ-CP.

Căn cứ báo cáo của nhà tạo lập thị trường và cơ sở dữ liệu của Bộ Tài chính, Bộ Tài chính đánh giá điều kiện duy trì tư cách nhà tạo lập thị trường và công bố trước ngày 31/12 hàng năm. Đối với những nhà tạo lập thị trường không đáp ứng đủ điều kiện, Bộ Tài chính có văn bản thông báo và nêu rõ lý do.

Xếp hạng nhà tạo lập thị trường

Hàng năm, căn cứ kết quả tham gia trên thị trường sơ cấp, thị trường thứ cấp và tỷ trọng đánh giá của từng tiêu chí trong từng thời kỳ, Bộ Tài chính xếp hạng và công bố kết quả xếp hạng nhà tạo lập thị trường.

Căn cứ vào tình hình phát triển của thị trường, Bộ Tài chính sử dụng kết quả đánh giá xếp hạng để duy trì tư cách nhà tạo lập thị trường.

Quyền lợi và nghĩa vụ của nhà tạo lập thị trường

Nhà tạo lập thị trường có các quyền lợi sau:

Là đối tượng duy nhất được tham gia vào các phiên phát hành, mua lại hoán đổi công cụ nợ của Chính phủ theo phương thức đấu thầu;

Được ưu tiên lựa chọn làm tổ chức bảo lãnh chính đối với các đợt phát hành trái phiếu Chính phủ và công trái xây dựng Tổ quốc theo phương thức bảo lãnh;

Được tham gia trao đổi định kỳ về công tác phát hành và định hướng chính sách phát triển thị trường trái phiếu trong từng thời kỳ với Bộ Tài chính;

Được Kho bạc Nhà nước phát hành trái phiếu Chính phủ để đảm bảo thanh khoản theo quy định tại Điều 20 của Nghị định 95/2018/NĐ-CP;

Được ưu tiên tham gia các phiên thỏa thuận mua lại hoặc thỏa thuận hoán đổi công cụ nợ của Chính phủ theo thông báo của Bộ Tài chính.

Nhà tạo lập thị trường có các nghĩa vụ sau:

Tham gia dự thầu tại các phiên đấu thầu phát hành công cụ nợ của Chính phủ theo thông báo của Bộ Tài chính trong từng thời kỳ;

Hàng năm tham gia mua (mua cho mình hoặc cho khách hàng) công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường sơ cấp và tham gia giao dịch trên thị trường thứ cấp với khối lượng tối thiểu theo thông báo của Bộ Tài chính trong từng thời kỳ;

Thực hiện nghĩa vụ cam kết chắc chắn chào giá mua, chào giá bán hàng ngày đối với các công cụ nợ chuẩn theo thông báo của Bộ Tài chính trong từng thời kỳ.

Thanh toán đầy đủ, đúng hạn tiền mua công cụ nợ của Chính phủ;

Thực hiện chế độ báo cáo năm và báo cáo định kỳ 6 tháng theo Mẫu số 03 và Mẫu số 04 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 95/2018/NĐ-CP.

Loại bỏ tư cách nhà tạo lập thị trường

Nhà tạo lập thị trường bị xem xét loại bỏ tư cách thành viên theo một trong các trường hợp sau:

Bị thu hồi hoặc bị rút Giấy phép kinh doanh;

Tạm ngừng kinh doanh, hoặc bị giải thể, phá sản;

Hoạt động kinh doanh bị kiểm soát đặc biệt theo thông báo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

Có đơn đề nghị không làm nhà tạo lập thị trường;

Không đáp ứng đủ điều kiện duy trì nhà tạo lập thị trường theo quy định tại khoản 4 Điều 26 Nghị định 95/2018/NĐ-CP.

Theo quy định, Tổ chức bị loại bỏ tư cách nhà tạo lập thị trường được thông báo bằng văn bản và công bố thông tin trên trang tin điện tử của Bộ Tài chính.

Tổ chức bị loại bỏ tư cách nhà tạo lập thị trường trong trường hợp có đơn đề nghị không làm nhà tạo lập thị trường hoặc không đáp ứng đủ điều kiện duy trì nhà tạo lập thị trường theo quy định tại khoản 4 Điều 26 Nghị định 95 thì không được nộp hồ sơ đăng ký trở thành nhà tạo lập thị trường trong vòng 02 năm kể từ ngày bị loại bỏ tư cách.

 Lê Công