Tài năng thiên bẩm vs Quá Trình.

Tài năng thiên bẩm vs Quá Trình.

- Trích từ cuốn Làm Chủ của Robert Greene (sách của ổng cuốn nào cũng đáng đọc hết và đã được dịch ra gần hết tại VN rồi, trừ 1 cuốn mới ra):

Nhiều người tin rằng một số người nhất định trong lịch sử - những tài năng bẩm sinh, thiên tài - bằng cách nào đó đã bỏ qua Giai đoạn Học việc (Apprenticeship Phase) hoặc đã rút ngắn nó đi rất nhiều vì sự thông minh vốn có của họ. Để hỗ trợ cho luận điểm trên, người ta thường sẽ đưa ra những ví dụ kinh điển như Mozart và Einstein, những thiên tài sáng tạo được cho là xuất hiện từ hư vô.

Tuy nhiên, với trường hợp của Mozart, các nhà phê bình âm nhạc cổ điển đồng ý rằng, tận cho đến sau Mười Năm sáng tác, ông mới viết được một bản nhạc Nguyên bản và tầm cỡ. Trên thực tế, một nghiên cứu về khoảng 70 nhà soạn nhạc cổ điển vĩ đại, đã xác định rằng chỉ với ba trường hợp ngoại lệ, tất cả các nhà soạn nhạc cần ít nhất mười năm để tạo ra tác phẩm đỉnh cao, đầu tiên của họ, và những trường hợp ngoại lệ bằng cách nào đó đã tạo ra được tác phẩm của họ trong chín năm.

Einstein bắt đầu những thí nghiệm suy nghĩ nghiêm túc của mình vào năm mười sáu tuổi. Mười năm sau, ông đã đưa ra học thuyết cách mạng đầu tiên của mình, Thuyết Tương Đối. Khó có thể định lượng chính xác thời gian mà ông ta đã dành để mài giũa các kỹ năng lý thuyết của mình trong mười năm đó, nhưng không khó để khẳng định ông ta đã dành ra 3 giờ mỗi ngày cho vấn đề cụ thể này, tương đương hơn 10.000 giờ sau một thập kỷ. Trên thực tế, điều "ngăn cách" Mozart và Einstein với những người khác là mốc thời gian mà họ bắt đầu "học nghề" và cường độ luyện tập của họ, bắt nguồn từ sự "đắm chìm" hoàn toàn trong chủ đề của riêng mình. Thông thường, trong những năm còn trẻ, chúng ta học nhanh hơn, tiếp thu sâu hơn, nhưng vẫn giữ được một loại năng lực sáng tạo có xu hướng mất dần khi chúng ta già đi.

Không có "đường tắt" hoặc cách nào để bỏ qua Giai đoạn Học việc. Bản chất của não người đòi hỏi sự tiếp xúc lâu dài với một lĩnh vực, điều này cho phép các kỹ năng phức tạp ăn sâu vào và giải phóng tâm trí cho hoạt động sáng tạo thực sự. Mong muốn tìm kiếm các "lối tắt" khiến bạn hoàn toàn không có khả năng thích nghi với bất kỳ hình thức nào của Sự Tinh Thông (Mastery). Quá trình này (quá trình học nghề) là không thể đảo ngược.

----------

- Cờ vua và “thiên tài”: Magnus Carlsen (chùm cờ vua hiện tại): IQ 190. Thời gian trở thành Grandmaster 13 năm 4 tháng 26 ngày. Bắt được dạy và chơi cờ vua lúc 5 tuổi. Là một đại kiện tướng cờ vua Na Uy, hiện đang là nhà vô địch cờ vua thế giới, nhà vô địch cờ vua nhanh thế giới và nhà vô địch cờ vua chớp thế giới. Carlsen lần đầu tiên đứng đầu bảng xếp hạng FIDE thế giới năm 2010 và chỉ thua Garry Kasparov về thời gian là kỳ thủ có ELO cao nhất trên thế giới. Hệ số ELO cờ tiêu chuẩn đỉnh cao của anh là 2903, cao nhất trong lịch sử.

Hikaru Nakamura: IQ 102. Thời gian trở thành Grandmaster 15 năm 79 ngày. Bắt đầu được dạy và chơi cờ vua lúc 7 tuổi.

Anh là kỳ thủ bốn lần giành danh hiệu vô địch Hoa Kỳ, giành chức vô địch Tata Steel nhóm A năm 2011 và đại diện cho Hoa Kỳ trong năm kỳ Olympiad Cờ vua, giành hai huy chương đồng giải đồng đội. Nakamura cũng là tác giả một cuốn sách về cờ siêu chớp có tên Bullet Chess: One Minute to Mate.

Hệ số USCF đỉnh cao của anh là 2900 vào tháng 8 năm 2015.[3] Trong tháng 10 năm 2015, Nakamura đạt đến hệ số FIDE cao nhất là 2816, xếp thứ 2 thế giới chỉ sau Magnus Carlsen. Trong tháng 5 năm 2014, khi FIDE bắt đầu công bố danh sách xếp hạng cờ vua nhanh và chớp nhoáng chính thức, Nakamura xếp hạng số một thế giới trên cả hai danh sách này.

Abhimanyu Mishra: Thời gian trở thành Grandmaster 12 năm 7 tháng. Bắt đầu chơi cờ vua lúc 2 tuổi. Em đã phá kỉ lục của Sergey Karjakin trở thành grandmaster trẻ nhất trong lịch sử.

- Quan điểm cá nhân: Tài năng là có giá trị, nhưng chiếm 1 phần rất nhỏ trong quá trình chạy theo sự "Siêu Thành Thạo". Thời gian đầu tư vào mục tiêu và rèn luyện mới đóng vai trò chủ chốt. Yếu tố hình thành sự khác biệt giữa “thiên tài” và người thường là khả năng chịu đựng sự nhàm chán, burnout khi theo đuổi mục tiêu, khả năng tập trung cao độ, không dễ bị sao nhãng bởi dopamine dởm (gái, điện thoại, mạng xã hội, chất kích thích…). Xuất phát điểm bạn càng tốt thì bạn càng có khả năng cao trở thành thiên tài (dụng cụ, không gian luyện tập, thầy xịn…).

Những người tầm thường là những người dễ chán, coi thường sự luyện tập, dễ bị sao lãng bởi tác động ngoại cảnh. Do đó họ có xu hướng nhắm đến “đường tắt”, đương nhiên đường tắt này sẽ không dẫn họ đến kết quả mong muốn.