Phong tục cúng lễ tất niên và đêm giao thừa, sáng mùng 1 tết

Phong tục cúng lễ tất niên và đêm giao thừa, sáng mùng 1 tết

Đây các bước sắm lễ của nhà có bản điện ( có miểu thổ thần ngoài vườn ) thì hôm cũng ông táo là ngày 23 làm lễ cũng ở ngoài điện trước ( miếu , điện,..) cúng xong rồi vào nhà cúng ông táo trên ban thờ để ông táo về chời tấu  ngọc hoàng

Còn hôm Cúng tất niêm cũng vậy nhà nào có điện thì cũng cúng trong điện, ( miếu ) trước rồi vào nhà cúng sau, và đây là các bước làm tiếp theo ….(((( quan trọng là nhớ nếu nhà nhiều chỗ cần phải lễ thì lễ trước ở ngoài điện trước và đêm giao thừa mình cúng ở điện trước lúc 21h tối trước, rồi ra ngoài sân, hoặc ngược lại cúng ngoài sân trước rồi vào nhà, và đến lúc 0h thì thắt lại lén hương thơm thấu đến cửu trùng, và rồi hoá tiền vàng tại mâm cúng ngoài trời trước, còn tiền vàng ở trong nhà và ở điện thì đợi đến mùng 3 hóa vàng thì cúng hóa vàng rồi mới hóa nhé!

1. LỄ CÚNG NGÀY 30 ( HAY CÒN GỌI LÀ LỄ CÚNG TẤT NIÊN / LỄ TẠ GIA TIÊN )

Trong trường hợp các bạn trẻ không có thời gian thì đây được coi là lễ cúng tất niên , xua đi điều kém may mắn thuận lợi của năm cũ.

– Thời gian : bất cứ thời điểm nào trong ngày 30 . Trừ 12h-1h trưa và phải cúng hoàn thành trước 22h đêm

– Quy trình chuẩn bị :

Mâm cúng này k cần đồ mã , chỉ cần đồ ăn

Có 2 cách chuẩn bị mâm lễ cúng gia tiên / tất niên bao gồm các đồ cơ bản

– Hoa ly ( 3-5-7 tai )/ hoa dơn / hoa loa kèn / hoa cúc vàng

– Quả ( ngũ quả tượng trưng cho ngũ hành đầy đủ sung túc )

– Đồ ăn: có thể lựa chọn 2 mâm lễ sau đây

Mâm đồ lễ 1 ( mâm lễ truyền thống ) :

1 món nếp : – bánh chưng / xôi gấc / chè kho

1 món giò : giò lụa / giò xào

1 món nộm đu đủ / nộm thịt bò / nộm dưa góp

1 món nguội : gà luộc / thịt chân giò luộc / bê tái chanh / bắp bò

1 món chiên rán : nem / thịt quay

1 món ninh hầm : chân giò nấu măng / canh bong bóng / canh mọc mộc nhĩ /

1 món nước hoặc xào : miến nước / miến xào / bún sườn / bún măng

Mâm đồ lễ 2 : ( tối giản , hiện đại , nhanh gọn theo quy trình trước cúng sau ăn , muốn ăn gì thì cúng nấy )

Mâm lễ này nấu gì cũng được , mua cũng xong

Nhưng nên có đủ 5 màu tượng trưng cho

Trắng ( kim )

Xanh ( mộc )

Đen ( thuỷ )

Đỏ ( hoả )

Nâu ( thổ )

Có thể thử gợi ý :

Thịt gà luộc xé phay- trắng ( kim )

Rau luộc – xanh ( mộc )

Chè đỗ đen – đen ( thuỷ )

Thịt bò tái chanh – đỏ ( hoả )

Thịt rán – nâu ( thổ )

– Khi cúng thắp 9 nén hương. Khấn vái thành tâm . Trong trường hợp k biết khấn có thể khấn theo bài khấn sau đây:

Bài khấn ngày 30 / tất niên / gia tiên

Nam mô A Di Đà Phật ( 3 lần )

Con lạy 9 phương trời , con lạy 10 phương đất

Con lạy chư Phật mười phương , con lạy 10 phương chư Phật

Con lạy

– Hoàng thiên , Hậu thổ chư vị Tôn thần

– Ngài Bản cảnh Thành hoàng , ngài Bản xứ thổ địa , ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần

– con lạy tổ tiên tại vị , tổ khảo , tổ tỷ , bà cô tổ , ông mãnh tại gia , chư vị Hương linh trong họ ( họ gì tự thêm )

Tín chủ con là : ( tên tuổi , năm sinh âm )

Cư trú tại : ( địa chỉ )

Hôm nay là 30 tháng chạp năm Mậu Tuất.

Gia quyến con cảm nghĩ thâm ân trời đất , chư vị tôn thần nhớ đức cù lao tiên tổ , mỗi niệm không quên . Do đó chúng con nhất tâm nhất niệm , lễ bạc tâm thành , khang ninh soạn sửa , dâng lên trước án.

Kinh mời các Vị các Ngài chứng giám thành tâm , cảm tạ ơn dầy , đại xá tội lỗi cho chúng con trong năm vừa qua.

Con Xin sám hối Gia tiên, Bà Tổ Cô, Thân cô, hiền cô, Quan Bác quan chú Trong họ.

Ngửa trông ơn các Vị các Ngài từ bi gia hộ bao bọc chở che cho gia quyến con tâm không phiền não , thân không bệnh tật.

Các Vị các Ngài bao bọc cho gia đình con:

1 năm Canh Tí  an khang thịnh vượng.

Không xin vạn sự như ý chỉ mong người người được bình an , tài lộc no đủ , nỗ lực được kết quả khai hoa.

Cho chúng con bản mệnh kiên định , khai tâm khai sáng , nhận biết đc thời cuộc , xa lánh kẻ tiểu nhân , thân gần bậc tôn quý , bớt đi những thị phi đố kỵ ghen tị trên trần thế.

Kính mong gia tiên trong họ , các Vị , các Ngài đèn trời soi xét , chấm công chấm tội , bao bọc chở che , vỗ về vuốt ve cho chúng con đc 1 năm 2018 an lành toại nguyện.

Giãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.

Chúng con người trần mắt thịt , nếu có gì lầm lỡ , xin các Vị các Ngài đại xá tha thứ bỏ quá cho chúng con.

Con Nam Mô A Di Đà Phật ( 3 lần )

2. LỄ CÚNG GIAO THỪA BAO GỒM 2 LỄ:

Lễ cúng giao thừa trong nhà.

Lễ cúng giao thừa ngoài trời.

A. LỄ CÚNG GIAO THỪA NGOÀI TRỜI : HAY CÒN GỌI LÀ LỄ TRỪ TỊCH . TRỪ TÀ XUA MA , BỎ ĐI VẬN RỦI NĂM CŨ , ĐÓN LẤY ĐIỀM LÀNH NĂM MỚI .

– Theo quan niệm mỗi 1 năm đều có 1 vị Quan Hành Khiển , Quan Hành Binh và Phán Quan chịu trách nhiệm trong công việc và cuộc sống của hạ giới.

– Ở thời điểm giao thừa 23h đêm tới 1h sáng. Các vị Quan năm cũ sẽ bàn giao lại công việc cho các vị Quan của năm mới. Thời điểm này nếu ta nghênh đón đc các Quan mới thì sẽ đón đc điều lành điều may , xua đi điều dữ điều xui rủi .

Việc các Quan bàn giao khá nhanh nên k thể vào nhà mà phải cúng ngoài trời :

– Đồ cúng gồm có :

+ Sớ cúng quan hành khiển ( không bắt buộc )

+ Gà trống tơ luộc

+ xôi gấc + giò

+ bánh chưng

+ chè thuốc rượu bia

+ nến / đèn

+ 1 mũ chuồn + tiền vàng ( ra hàng mã bảo cho đồ mã cúng giao thừa ngoài trời / cúng trừ tịch )

– Thời gian cúng :

23h đêm 30 tới 1h sáng mùng 1 ( thời điểm giao thừa )

Lưu ý khi lên hương phải đảm bảo hương cháy xuyên từ năm cũ qua năm mới . Nếu cẩn thận tốt nhất đợi 23h45 hãy lên hương.

Bày mâm lễ lên 1 cái ghế ngoài trời trước cửa nhà .

Hương thắp 3 nén và cắm vào đĩa xôi / giò . Hoặc chuẩn bị 1 cốc nhựa , chai lavies đổ gạo muối 2/3 và cắm hương vào ( thay cho bát hương )

Sau đó khấn vái thành tâm . Nếu k biết khấn có thể theo bài khấn sau đây:

Bài khấn lễ giao thừa ngoài trời :

Con lạy 9 phương trời , con lạy 10 phương đất

Con lạy chư Phật 10 phương , con lạy 10 phương chư Phật

Con lạy các Quan Hành Binh , các Quan Hành Khiển , cùng các Phán Quan

Tín chủ con là :

Cư trú tại :

Hôm nay tân niên xuân tiết , nhân thời khắc giao thừa , tín chủ con thành tâm sửa soạn hương hoa trà quả , thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Lòng thành kính cẩn tâu trình :

Tín chủ con năm Mậu Tuất vừa qua xin được chân tâm bái tạ các Việt Vương Hành khiển, Thiên Bá hành binh chi thần, Thành Tào phán quan đã bao bọc chở che cho gia quyến ( tên quan năm 2018 )

Nay Kỷ Hợi lại về xin đc chân tâm nghênh tiếp các quan Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn Tào phán quan ( tên quan năm 2019 )

Ngửa trông ơn các Quan độ cho chúng con 1 năm mới Kỷ Hợi cát tường , cát khánh . Xua đi điều dữ , tiếp lấy điều lành . Cho công việc ngoài nhà , cuộc sống xã hội đc hanh thông thuận lợi . Đắc tài , đắc lộc , đắc thời đắc thế , hữu trí tuệ , hữu thành công .

Chúng con người trần mắt thịt , âm dương chưa tỏ tường . Nếu có đôi điều thiếu sót mong các Quan tha thứ bỏ qua đại xá cho

Chúng con xin đc chân tâm bái tạ .

Con Nam Mô A Di Đà Phật ( 3 lần)

B. LỄ CÚNG GIAO THỪA TRONG NHÀ : MỤC ĐÍCH CỦA LỄ NÀY ĐỂ TẠ THẦN LINH , THỔ CÔNG, THỔ ĐỊA , TẠ ĐẤT NƠI MÌNH ĐANG CƯ TRÚ . ĐỂ XIN ĐƯỢC AN CƯ LẠC NGHIỆP , HANH THÔNG THUẬN LỢI MÀ CHÀO ĐÓN NĂM 2018 .

– Nếu các Quan Hành Khiển là các Quan cai quản bên ngoài . Thì Thần Linh , Thổ Công , Thổ Địa lại là các Quan cai quản bên trong nhà.

Nhà có yên thì vạn sự mới đc thành

Đất có lộc thì công việc mới đc hanh thông

– Đồ cúng gồm có :

+ sớ cúng giao thừa trong nhà ( không bắt buộc )

+ mâm ngũ quả ( bắt buộc )

+ bánh chưng ( không bắt buộc )

+ xôi gấc / giò ( không bắt buộc )

+ thịt chân giò luộc hoặc gà trống tơ luộc ( xin lưu ý thịt chân giò phải là chân trước của con lợn do quan niệm chân sau bẩn không cúng đc )

+ hoa , nến , trầu cau

+ tiền vàng mã giống lễ giao thừa ngoài trời nhưng không có mũ cánh chuồn .

– Thời gian cúng :

Bất cứ khi nào sau khi đã cúng giao thừa ngoài trời xong

– Đặt đồ lễ lên ban thờ trong nhà.

Thắp 5 nén hương

Khấn vái thành tâm . Nếu k biết khấn có thể theo bài khấn dưới đây:

Bài khấn lễ giao thừa trong nhà ( lễ các quan thần linh , thổ công , thổ địa , lễ đất )

Con lạy 9 phương trời , con lạy 10 phương đất

Con lạy chư Phật 10 phương , con lạy 10 phương chư Phật

Con lạy Hoàng thiên , Hậu thổ chư vị Tôn thần

Con lạy :

-Ngài Bản Cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương

– Ngài Bản xứ thần linh Thổ địa

– Ngài Bản gia Táo quân , Ngũ phương , Long mạch , Tài thần ,

Con Lạy :

-Ngài Thổ Công , Thổ Địa , Thổ Thần cùng chư vị Tôn Thần

Tín chủ con là

Cư trú tại :

Hôm nay là mồng 1 tháng giêng năm Kỷ Hợi , tín chủ con thành tâm sắm sửa , hương hoa trà quả , thắp nén tâm hương dâng lên trước án

Lòng thành kính cẩn tâu trình.

Trong suốt năm tháng qua cư ngụ tại nhà này , xứ này tín chủ con xin đc chân tâm bái tạ các Ngài đã phù hộ độ trì và che chở cho chúng con đc an ninh khang thái.

Nay đầu xuân năm mới , chúng con có chút lễ mọn dâng lên các Ngài hưởng dụng .

Nếu có đôi điều thiếu sót trong cuộc sống , xin các Ngài tha thứ bỏ quá đại xá cho

Ngửa trông ơn các Ngài từ bi gia hộ , độ cho chúng con tiếp tục được cư trú sinh hoạt tại nhà này xứ này trong năm Kỷ Hợi

Cho chúng con đc an cư lạc nghiệp , cư địa bình an , gia môn hưng vượng . Kinh doanh buôn bán thuận dương thuận âm , doanh thu tăng trưởng . Sự nghiệp thăng hoa , người người hoan hỉ .

Tâm cảnh hiền hoà , thuận buồm xuôi gió.

Cho gia quyến con đc . Thuận ông thuận bà . Thuận cha thuận mẹ . Thuận anh thuận em . Thuận con thuận cháu . Thuận vợ thuận chồng .

Cho hàng xóm láng giềng hoà hảo , vui tươi . Cho nhà cửa đc yên bình êm ấm.

Chúng con người trần mắt thịt.

Xin gửi tấm lòng thành vào cõi minh minh chứng giám.

Con Nam Mô A Di Đà Phật ( 3 lần )

Lưu ý cúng ngày 30 Tết và đêm giao thừa : tiền vàng + mũ cánh chuồn cho lễ giao thừa ngoài trời hoá luôn ngay sau khi lễ xong.

Còn các tiền vàng còn lại hoá sau mùng 3.

Đây là cách cúng ngày 30 và đêm giao thừa đầy đủ .

Thực ra việc cúng bái vốn không cần quá cầu kỳ . Vậy nên đồ lễ có thể thay thế theo quan niệm trước cúng sau ăn.

Với gia đình đông người , truyền thống muốn làm đủ theo phong tục thì mới có thời gian mà bày biện đủ theo như trên .

Mục đích bài viết này để mọi người hiểu cúng theo thứ tự nào và lí giải ý nghĩa mà thôi.

Lê Công