HIỂU MÌNH - CÂU CHUYỆN ĐÃ CŨ NHƯNG THƯỜNG XUYÊN PHẢI NHẮC LẠI.

HIỂU MÌNH - CÂU CHUYỆN ĐÃ CŨ NHƯNG THƯỜNG XUYÊN PHẢI NHẮC LẠI.

Một trong những rào cản để khiến nhiều người không thể ra quyết định và luôn luôn hoang mang trong cuộc đời đó là họ chẳng hiểu gì về bản thân mình cả: không biết mình thích - ghét gì, không biết mình sống với giá trị cốt lõi nào, không biết đâu là cuộc đời, phong cách mình thực sự muốn sống. Có rất nhiều học viên còn tìm đến tôi và nói rằng: “Em không biết làm thế nào để hiểu bản thân mình.”

Chủ đề này đã quá quen thuộc với mọi người nhưng tôi nghĩ chúng ta luôn cần phải nhắc lại, để thảo luận thêm vì sở dĩ hiểu mình là một hành trình không có đích đến, hành trình ấy liên tục diễn ra trong suốt cả cuộc đời một con người.

Vậy vẫn là câu hỏi quốc dân: Làm sao để hiểu bản thân nhiều hơn? Dưới đây là một số đề mục các bạn có thể tham khảo khi thấy mình đến giai đoạn cần phải tìm hiểu mình theo một cách sâu sắc hơn, đó là:

1 : Thực hành chánh niệm hàng ngày

Chánh niệm là một trạng thái tự nhiên, vốn có của tâm, chứ không phải một kỹ thuật thiền hay phương pháp cao siêu gì. Bằng cách sống trọn vẹn trong khoảnh khắc hiện tại và đón nhận mọi thứ đang hiện hữu, ta có thể quan sát được những suy nghĩ, cảm xúc và phản ứng của mình một cách khách quan hơn.

Bạn có thể bắt đầu bằng 5-10 phút thiền tập mỗi ngày. Ban đầu, bạn có thể định tâm vào hơi thở hoặc cảm nhận cơ thể, để tâm mình tạm thời bình lặng lại. Sau đó, bắt đầu tập ghi nhận những ý tưởng, cảm xúc xuất hiện trong tâm mình, cũng như những cảm nhận, phản ứng trên cơ thể mình mà không cố gắng can thiệp. Qua thời gian, bạn sẽ bắt đầu nhận ra những mô thức suy nghĩ thường xuyên xuất hiện trong tâm trí mình - những nỗi lo lắng, những ước mơ, và cả những định kiến mà trước đó mình thường xem là hiển nhiên.

2 : Viết nhật ký phản tư

Viết lách là một công cụ mạnh mẽ để khám phá nội tâm. Không chỉ đơn thuần là ghi chép lại những sự kiện trong ngày, nhật ký phản tư còn là nơi bạn đặt câu hỏi và tìm hiểu sâu hơn về bản thân.

Mỗi tối trước khi đi ngủ, bạn có thể dành 15 phút để viết nhật ký, trả lời những câu hỏi như:

- Hôm nay điều gì khiến mình cảm thấy hứng khởi nhất? Tại sao?

- Mình đã học được gì mới về bản thân?

- Có khoảnh khắc nào mình cảm thấy không thoải mái? Điều gì gây ra cảm giác đó?

Việc viết ra giúp bạn cụ thể hóa những suy nghĩ mơ hồ, từ đó nhìn nhận chúng một cách rõ ràng hơn. Có những lần, tôi bất ngờ nhận ra mình đã phản ứng quá đà với một tình huống, hay hiểu lầm ý định của người khác chỉ vì những định kiến của bản thân.

3 : Tìm hiểu thông qua các bài đánh giá một cách chừng mực

Có nhiều công cụ đánh giá tính cách khác nhau như Holland Code, MBTI, Enneagram,DISC..., có những phương pháp suy luận còn gây nhiều tranh cãi như Sinh Trắc Vân Tay, Phân tích não hay Gene, hay cả những công cụ huyền học như Tarot, Thần số học hay Tử vi được nhiều bạn ưa chuộng. Tôi không phản đối việc xem chúng như những thông tin bổ sung, cung cấp những giả thuyết thú vị về cách bạn suy nghĩ, cảm nhận và hành động.

Tuy nhiên, điều quan trọng là đừng để chính mình bị giới hạn trong một "nhãn, kiểu" tính cách hay số phận nào đó. Hãy xem đây như những giả thuyết để bản thân kiểm nghiệm, và phải là kiểm nghiệm sau chứ không phải suy luận ngược lại về quá khứ (vì chúng ra rất dễ mắc phải hindsight bias).

Tôi luôn tin rằng, bạn sẽ là người xây nên chính mình, chứ chẳng có bài test hay lý luận nào có thể thực sự đo lường được bạn cả. Vì vậy, đừng quá phí tiền vào những công cụ này.

4 : Lắng nghe phản hồi từ người khác

Đôi khi, những người xung quanh có thể nhìn thấy những điều mà chúng ta không nhận ra về bản thân. Hãy mạnh dạn hỏi ý kiến từ bạn bè, đồng nghiệp, hay người thân về điểm mạnh, điểm yếu của bạn.

Tôi nhớ có lần, một người bạn thân nhận xét rằng tôi có xu hướng né tránh xung đột, ngay cả khi điều đó có nghĩa là phải hy sinh nhu cầu của bản thân. Lúc đầu, tôi cảm thấy hơi khó chịu với nhận xét này. Nhưng sau khi suy ngẫm, tôi nhận ra đó là sự thật, và nó đã giúp tôi học cách thể hiện nhu cầu của mình một cách lành mạnh hơn.

5 : Trải nghiệm những điều mới mẻ

Đôi khi, ta chỉ thực sự hiểu mình khi đặt bản thân vào những tình huống mới. Hãy thử sức với những hoạt động bạn chưa từng làm trước đây - có thể là học một kỹ năng mới, làm một công việc mới, ở một nơi ở mới, đi du lịch một mình, thử một bộ môn thể thao mới hay tham gia vào một dự án cộng đồng. Cũng có khi, nó chỉ đơn giản là bạn đi một con đường mới về nhà mà không dùng bản đồ, hoặc tự nấu một món không tuân theo công thức.

Qua những trải nghiệm này, bạn sẽ khám phá ra những khía cạnh mới của bản thân: sở thích mới, nỗi sợ hãi chưa từng biết đến, hay những khả năng tiềm ẩn. Đây chính là những "tư liệu quý" để bạn có những đánh giá chính xác và sâu sắc nhất về chính mình.

6 ; Thực hành lòng tự trắc ẩn

Trong tiến trình tìm hiểu bản thân, chúng ta có thể phát hiện ra những điểm yếu hay những mặt của mình mà ta không hài lòng. Đây là lúc cần thực hành lòng tự trắc ẩn [self-compassion] - khả năng đối xử với bản thân một cách tử tế và thấu hiểu, như cách ta đối xử với một người bạn thân.

Bạn thân mến, hành trình tìm hiểu bản thân là một tiến trình liên tục, đòi hỏi sự kiên nhẫn và chấp nhận. Có những ngày bạn sẽ có những khám phá đột phá, nhưng cũng có những lúc bạn cảm thấy bối rối và không hiểu nổi chính mình. Thậm chí, có lúc bạn thấy mình đi thụt lùi. Điều quan trọng là cứ tiếp tục đi, còn thở thì còn đi.

Hãy nhớ rằng, mỗi người đều là một cá thể phức tạp và liên tục thay đổi. Việc hiểu bản thân không phải là đích đến, mà là một hành trình suốt đời. Mỗi bước đi trên hành trình này đều giúp ta trở nên tự do hơn, tự chủ hơn, và sống trọn vẹn hơn với chính mình.

Cuối cùng, tôi muốn nhắc lại rằng: Bạn xứng đáng được hiểu và được yêu thương - bởi chính bản thân mình trước tiên. Hãy kiên nhẫn và từ bi với chính mình trên hành trình khám phá tuyệt vời này nhé.

 ST