ĐỊA ĐẠO DIỄN CA (Của cụ Tả Ao - Nguyễn Đức Huyên)

ĐỊA ĐẠO DIỄN CA  (Của cụ Tả Ao - Nguyễn Đức Huyên)

Cụ Tả Ao tên thật là Nguyễn Đức Huyên, cụ quê ở làng Tả Ao thuộc huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Thuở nhỏ cụ theo nghề Đông y và sau đó sang Trung Quốc tìm sư học đạo để nâng cao khả năng Đông y của mình. Tại Trung Quốc cụ ở nhờ nhà một viên quan đại thần của triều đình, ông này là một nhà địa lý nổi danh chuyên phục vụ triều đình về mặt phong thủy địa lý. Không rõ lý do nào mà ông bị mù hai mắt mà các thầy thuốc trong triều đình không chữa được nên ông buộc phải về nhà ở ẩn. Cụ Tả Ao ở trong nhà biết rõ nội tình và đã dùng khả năng Đông y của mình nên đã chữa lành hai mắt cho ông quan địa lý đó. Ông này cảm cái ơn đức và phục tài cụ Tả Ao nên đã truyền cho cụ Tả Ao các kiến thức địa lý của Trung Quốc, cụ Tả Ao theo thầy địa lý Trung Quốc và học được khoảng 6 năm thì xin về nước.

Sau này cụ Tả Ao nổi danh ở Việt Nam và làm cho các nhà địa lý Trung Quốc hoảng sợ và đã phái Cao Biền sang làm tiết độ sứ ở Việt Nam, ông này là một nhà địa lý nổi tiếng của Trung Quốc, ông sang với mục đích là ngăn chặn, trấn yểm các long mạch chính của nước ta, đồng thời khống chế và giám sát chặt chẽ cụ Tả Ao. Cụ Tả Ao đã để lại nhiều sách về địa lý nhưng đã bị thất lạc hết, cụ có để lại bài thơ địa đạo diễn ca thì còn được lưu truyền trong dân chúng.

Nay xin trích ra để tham khảo:

“Mấy lời để truyền hậu thế

Ai học địa lý theo học Tả Ao

Một là hay học càng cao

Hai là cố ý cứ lời phương ngôn

Ba là học thuộc dã đàm

Bốn là mở sách, la bàn cho thông

Chẳng qua ra đến ngoài đồng

Tỏ mạch, tỏ nước, tỏ long mới tường

Mạch có mạch âm mạch dương

Mạch nhược mạch cường, mạch tử mạch sinh

Sơn cước mạch đi rành rành

Bình dương mạch lẫn nhân tình không thông

Có mạch qua ao qua sông

Qua đầm qua núi qua đồng qua non

Lại có mạch phát ngôi dương

Nhìn xem cho tường ấy mạch làm sao

Mạch thô đi chẳng khép vào

Vốn đi một chiều ấy mạch phát dương

Ba mươi sáu mạch cho tường

Trước là cứ sách sau y lời truyền

Ruộng cao uốn xuống thì mạch táng trên

Ruộng thấp uốn lên thì mạch táng dưới

Bình dương mạch chẳng hề chẩm gối

Hễ chính long thì tả hữu triều lai

Đâu có chính long thì sơn thủy gối kề

Nhưng trên sơn cước non cao

Cường long thô mạch thế nào mới hay

Tìm nơi mạch nhược long gầy

Nhất thời oa huyệt nhì thời tàng phong

Đất có cát địa chân long

Táng cho phải phép anh hùng giàu sang

Nọ như dưới đất bình dương

Mạch thích giác điền xem tường mới hay

Bình dương lấy nước làm thầy

Thứ nhất khai khẩu, thứ nhì nhũ long

Thứ ba mạch thắt cổ bồng

Thứ tư sơn chỉ hồi long càng tài

Muốn cho con cháu tam khôi

Phương Nam có bút, phương Đoài có nghiên

Muốn cho con cháu trạng nguyên

Thời tìm bút lập hai bên sắp bày

Nhất là Tân – Tốn mới hay

Bính - Đinh – Đoài - Cấn sắp bày đột lên

Bút lập là bút trạng nguyên

Bút thích giác điền là bút thám hoa

Nhìn xem cho kỹ sẽ là đất hay

Khuyên ai học làm thầy địa lý

Trước là đọc sách, sau là lượng cao

Dù ai khôn khéo thế nào

Học mà chẳng xét ấy là vô tông

Thắt cổ bồng phòng ra huyệt kết

Xem cho biết mộc tiết - kim loan

Mộc tiết, văn đỗ trạng nguyên

Kim loan, võ được tước quyền quận công

Con mộc vốn ở phương Đông

Con kim vốn nó về dòng phương Tây

Xem cho biết nó mới hay

Táng cho phải phép thực dày vinh hoa

Thắt cuống cà phình ra mới kết

Xem cho biết huyệt cát hay hung

Huyệt cát nước tụ vào lòng

Đôi bên long - hổ uốn vòng triều lai

Huyệt hung minh đường bất khai

Sơn tà, thủy xạ, hướng ngoài tà thiên

Tảng xuống kim sảng bất yên

Con cháu thường thường phát bệnh ốm đau

Muốn cho con cháu sống lâu

Tìm nơi huyền vũ đằng sau cao dày

Long hồ bằng như chân tay

Chẳng có tả hữu bằng ngay chẳng lành

Kìa như đất có ngũ tình

Nhận xem cho biết tương sinh loan hoàn

Muốn cho con cháu nên quan

Thì tìm thiên mã phương Nam đứng chầu

Muốn cho kế thế công hầu

Thì tìm cờ trống dàn chầu hai bên

Ngũ tinh cách tú triều nguyên

Kim – mộc – thủy – hỏa bốn bên loan hoàn

Thổ tinh kết huyệt trung ương

Ấy đất sinh thánh, sinh vương đời đời

Thiên sơn, vạn thủy triều lại

Can chi bát quái trong ngoài tôn nghinh

Nhị thập bát tú thiên tinh

Tại thiên chiếu huyệt rành rành chẳng sai

Ngôi đế vương mặc trời chẳng dám

Huyệt công khanh chẳng kiếm cho ai

Đất khai hoa nhìn xem cho kỳ

Thấy thì làm chớ để lưu tâm

Trên sơn cước xa xăm cũng táng

Dưới bình dương nửa tháng cũng đi

Minh sinh, ám tử vô di

Coi đi coi lại quản chi nhọc nhằn

Quả nhiên huyệt chính long châu

Tiêu sa nạp thủy chớ lầm một ly

Táng thôi phúc hỷ tuy chi

Trâm anh bất tuyệt, thư thi gia truyền

Muốn cho con trưởng phát tiên

Thì tìm long nội đất liền quá cung

Thanh long liên châu cao phong

Kim tinh thổ phụ, phát giòng trưởng nam

Con gái về bên hổ sơn

Hổ cao thì phát sơn bàn cho thông

Phản hổ con gái lộn chồng

Phản long trai nó ra dòng bất nhân

Vô long như người vô chân

Vô hổ như đứa ở trần không tay

Trông long – hổ lấy làm thầy trước

Sau sẽ tìm lấy chỗ huyệt chôn

Nước chẳng tụ đường kể chi

Kiếm ăn cũng khá, xong thì lại không

Con trai thì ở bất trung

Con gái thất tiết chả dùng cả hai

Thấy đầu long - hổ triều lai

Minh đường thủy tụ huyệt tài mới hay

Tiền quan hậu cũng sắp bày

Án dày muốn thấp, triều dày phải cao

Xem huyệt nào làm cho phải phép

Chớ đào sâu mà thiệt như không

Kìa ai địa vô tông

Chẳng cứ đúng phép cũng dòng vô sư ./.”

Lê Công